Category: امثال

امثال سلیمان

1 امثال سلیمان:

پسر حکیم، مایۀ شادمانی پدر است،

اما پسر نادان مادر خویش را غصه‌دار می‌سازد.

2 گنجهای حاصل از شرارت سودی ندارد،

اما پارسایی از مرگ رهایی می‌بخشد.

3 خداوند پارسایان را گرسنه نمی‌گذارد،

اما شریران را از رسیدن به آرزویشان بازمی‌دارد.

4 دستانِ کاهل، فقیر می‌سازد،

دستانِ کاری، دولتمند.

5 عاقل است پسری که در تابستان گِرد می‌آورد،

اما پسری که در فصل درو می‌خوابد، شرمسار می‌سازد.

6 بر سَرِ پارسایان، برکتها قرار می‌گیرد،

اما خشونت، دهان شریران را می‌بندد.

7 یادِ پارسایان برکت خواهد بود،

اما نام شریران خواهد پوسید.

8 دانادل، احکام را می‌پذیرد،

اما نادانِ پرگو تلف خواهد شد.

9 آن که در صداقت گام برمی‌دارد در راهِ بی‌خطر است،

اما آن که به راهِ کج می‌رود رسوا خواهد شد.

10 آن که رِندانه چشمک می‌زند دلریش می‌سازد،

اما آن که بی‌پرده نکوهش می‌کند باعث صلح می‌شود.

11 دهان پارسایان چشمۀ حیات است،

اما دهان شریران خشونت را پنهان می‌سازد.

12 نفرت، نزاعها برمی‌انگیزد،

اما محبت، خطاپوش است.

13 حکمت، بر لبهای فهیمان یافت می‌شود،

اما چوب برای پشت کم‌عقلان است.

14 حکیمان، دانش‌را می‌اندوزند،

اما زبانِ جاهل سر او را بر باد می‌دهد.

15 توانگریِ دولتمند، شهرِ مستحکم اوست،

اما فقرِ بینوایان به نابودی آنها می‌انجامد.

16 مزد پارسایان، به حیات رهنمون می‌شود،

عایدی شریران، به گناه.

17 آن که به تأدیب گوش می‌سپارد، در راهِ حیات است،

اما آن که توبیخ را ترک می‌گوید، گمراهی به بار می‌آورد.

18 آن که نفرت را پنهان سازد، لبهای دروغگو دارد،

آن که شایعه‌پراکنی کند، نادان است.

19 پرگویی خالی از گناه نیست،

عاقل آن است که زبان خویش نگاه دارد.

20 زبانِ پارسایان، نقرۀ اعلاست،

اما دلِ شریران، کم ارزش است!

21 لبهای پارسایان، بسیاری را می‌پرورد،

اما جاهلان از کم‌عقلی می‌میرند.

22 برکت خداوند، دولتمند می‌سازد،

و او زحمتی نیز با آن نمی‌افزاید.

23 فساد نزد نادان تفریح است،

اما مرد فهیم از حکمت لذت می‌برد.

24 هرآنچه شریر از آن می‌ترسد، بر سرش می‌آید؛

هرآنچه پارسا آرزو می‌کند، به او عطا می‌شود.

25 توفان که فرو نشیند، اثری از شریران بر جا نخواهد بود،

اما پارسایان تا ابد استوار خواهند ماند.

26 سِرکه برای دندان و دود برای چشمان،

همچنان است مرد کاهل برای کارفرمایش!

27 ترس خداوند بر روزهای عمر می‌افزاید،

اما سالهای شریران کوتاه می‌شود.

28 انتظارِ پارسایان به شادی می‌انجامد،

اما امیدِ شریران بر باد می‌رود.

29 طریق خداوند برای راستان قلعۀ مستحکم است،

برای بدکاران، نابودی.

30 پارسایان هرگز جنبش نخواهند خورد،

اما شریران در سرزمین وعده باقی نخواهند ماند.

31 از دهانِ پارسایان حکمت می‌روید،

اما زبانِ منحرف بریده خواهد شد.

32 لبهای پارسایان سخنِ پسندیده می‌داند،

دهان شریران تنها انحراف!

—https://api-cdn.youversionapi.com/audio-bible-youversionapi/42/32k/PRO/10-039bba734538baf2b552a4290df8fb38.mp3?version_id=118—

1 خداوند از ترازوی نامیزان کراهت دارد،

اما وزنۀ کامل پسندیدۀ اوست.

2 با تکبر، شرمساری می‌آید،

اما حکمت با فروتنان است.

3 راستیِ صالحان هادی ایشان است،

کج‌رَوی خیانت‌پیشگان، مایۀ تباهی‌شان.

4 توانگری در روز غضب به کاری نمی‌آید،

اما پارسایی از مرگ رهایی می‌بخشد.

5 پارساییِ راستان هموارکنندۀ راه آنهاست،

اما شریران از شرارت خود سقوط می‌کنند.

6 پارساییِ صالحان آنان را رهایی می‌بخشد،

اما خیانت‌پیشگان در دام هوسهای خویش گرفتار می‌آیند.

7 با مرگِ مردِ شریر، امیدش نیز بر باد می‌شود؛

چشمداشتهای او از قدرت تباه می‌گردد.

8 پارسا از تنگنا نجات داده می‌شود؛

شریر به جای او در آن فرو می‌افتد.

9 ناپاکان به گفتارِ خود همنوع خویش را هلاک می‌کنند،

اما پارسا را دانش او نجات می‌دهد.

10 از کامیابیِ پارسایان شهر شادمان می‌شود،

از نابودیِ شریران فریاد شادی برمی‌خیزد.

11 از برکت صالحان، شهر سرافراز می‌شود،

از دهان شریران، سرنگون!

12 آن که همسایۀ خویش را خوار می‌سازد کم‌عقل است،

اما شخص فهیم خاموش می‌ماند.

13 سخن‌چین اَسرار را فاش می‌کند،

اما شخص امین رازدار است.

14 بی‌نقشه، لشکر شکست می‌خورد،

اما از کثرت مشاوران، پیروزی حاصل می‌شود.

15 ضامن شخص غریب، بی‌گمان زیان خواهد دید،

اما هر که از دست دادن اکراه دارد، ایمن است.

16 زنِ خوش‌رفتار عزّت می‌اندوزد،

مردان بی‌رحم، تنها دولت.

17 مرد مهربان به خویشتن نفع می‌رساند،

مرد بی‌رحم، زیان.

18 شریر اجرتِ دروغین می‌گیرد،

آن که پارسایی می‌کارد، مزد حقیقی.

19 پارسای راستین رو به سوی حیات دارد،

پیرو شرارت، رو به سوی مرگ خویش.

20 خداوند از کج‌دلان کراهت دارد،

اما خشنود است از آنان که طریقشان راست است.

21 یقین دان که شریران بی‌سزا نخواهند ماند،

اما نسل پارسایان نجات خواهند یافت.

22 حلقه‌ایست زرین در بینی گراز،

زنِ زیبارویِ بی‌تشخیص.

23 آرزوی پارسایان تنها به نیکویی می‌انجامد،

امید شریران، تنها به غضب.

24 یکی می‌بخشد و دولتش افزون می‌گردد،

دیگری دریغ می‌ورزد و محتاج می‌شود!

25 شخص سخاوتمند فراوان خواهد داشت؛

آن که سیراب می‌کند، خود نیز سیراب خواهد شد.

26 آن که غَله را احتکار کند، نفرین مردم را می‌خرد،

اما برکت بر سَرِ فروشندۀ آن خواهد بود.

27 آن که نیکویی را بجوید، مقبول خواهد شد،

اما آن که جویای بدی باشد، بر سَرَش خواهد آمد.

28 آن که بر ثروت خویش توکل کند، سقوط خواهد کرد،

اما پارسایان چون برگ سبز خواهند شکفت.

29 باد است میراثِ آن که خانوادۀ خویش را عذاب دهد،

نادان، خادم حکیمان خواهد شد.

30 ثمرۀ پارسایان، درخت حیات است،

آن که حکیم است جانها را صید می‌کند.

31 اگر پارسا اجر خویش را بر زمین می‌گیرد،

چقدر بیشتر، شریران و گنهکاران سزایشان را!

—https://api-cdn.youversionapi.com/audio-bible-youversionapi/42/32k/PRO/11-92017334df89daf61740799755f6d4e8.mp3?version_id=118—

1 هر که تأدیب را دوست بدارد، دوستدار معرفت است،

اما آن که از توبیخ نفرت کند، وحشی است.

2 انسانِ خوب خشنودی خداوند را به دست می‌آورد،

اما دسیسه‌گر را خداوند محکوم می‌کند.

3 آدمی با شرارت، استوار نمی‌گردد،

اما ریشۀ پارسایان را نتوان کَند.

4 زن شایسته، تاجِ سرِ شوهر است،

اما زنی که شرمساری به بار آورد،

همچون پوسیدگی است در استخوانهایش.

5 تدبیرهای پارسایان، عدالت است،

مشورتهای شریران، فریب.

6 سخنان شریران در کمین خون است،

اما دهان صالحان آنان را می‌رهاند.

7 شریران سرنگون شده، نیست می‌شوند،

اما خاندانپارسایان برقرار می‌ماند.

8 آدمی را فراخورِ عقلش می‌ستایند،

اما کج‌دلان خوار شمرده می‌شوند.

9 کسی به حساب نیامدن اما خدمتگزاران داشتن،

بِه از خود را کسی پنداشتن و لقمه نانی هم نداشتن!

10 پارسا در فکر آسایش چارپایان خود نیز هست،

اما حتی شفقتِ شریران نیز ظالمانه است.

11 آن که بر زمین خود کار کند، نانِ سیر خواهد خورد،

اما کم‌عقل است آن که از پی باد می‌دود.

12 شریران به مالِ غصبی دیگر بدکاران نیز چشم طمع دارند،

اما ریشۀ پارسایان میوۀ خود را می‌دهد.

13 مرد شریر در دام زبان عِصیانگر خود گرفتار می‌آید،

اما مرد پارسا از تنگنا می‌رهد.

14 میوۀ دهان آدمی او را از نیکویی سیر می‌سازد،

کارهای دست انسان به او برمی‌گردد.

15 راه نادان در نظر خودش درست است،

اما حکیم مشورت را می‌پذیرد.

16 نادان در دَم خشمش را بروز می‌دهد،

اما خردمند اهانت را ناشنیده می‌گیرد.

17 شخص امین، حقیقت را بیان می‌کند،

شاهد دروغین، فریب را.

18 هستند که سخنان باطلشان چون ضرب شمشیر است،

اما زبان حکیمان شفا می‌بخشد.

19 لبهای راستگو تا ابد برقرار می‌ماند،

اما زبان دروغگو دمی بیش نمی‌پاید.

20 خیانت است در دل کسانی که نقشه‌های پلید می‌کشند،

اما شادی نصیب کسانی است که صلح برقرار می‌کنند.

21 پارسایان را هیچ گزندی نخواهد بود،

اما شریران به بلای بسیار گرفتار خواهند آمد.

22 خداوند از لبهای دروغگو کراهت دارد،

اما راستکردارانپسندیدۀ اویند.

23 خردمند دانش را پنهان می‌دارد،

اما دل جاهلان حماقت را جار می‌زند!

24 دستان سخت‌کوش حُکم خواهد راند،

اما کاهل، بندگی خواهد کرد.

25 دل مضطرب، آدمی را گرانبار می‌سازد،

اما سخن نیکو او را شادمان می‌گرداند.

26 پارسا راهنمای خوب برای همسایۀ خویش است،

اما راه شریران به گمراهی می‌انجامد.

27 کاهل شکار خود را نیز بریان نمی‌کند،

اما شخص سخت‌کوش قدر دارایی خود را می‌داند.

28 در طریق پارسایی، حیات یافت می‌شود،

این راه مرگی نمی‌شناسد.

—https://api-cdn.youversionapi.com/audio-bible-youversionapi/42/32k/PRO/12-506f64c58893ca5f699604d268b33e28.mp3?version_id=118—

1 پسر حکیم تأدیب را از پدرش می‌پذیرد،

اما تمسخرگر به توبیخ گوش فرا نمی‌دهد.

2 انسان از ثمرۀ لبهای خود نصیب نیکو می‌برد،

اما اشتیاق خیانت‌پیشگان به خشونت است.

3 آن که مراقب زبان خویش است، مراقب جان خویش است،

اما آن که نسنجیده سخن می‌گوید، خود را هلاک می‌سازد.

4 کاهل حسرت غذا را می‌خورد و چیزی به دست نمی‌آورد،

اما شخص سخت‌کوش فربه خواهد شد.

5 پارسا از دروغ نفرت دارد،

اما شریر رسوایی و خجالت به بار می‌آورد.

6 پارسایی، راستان را حفظ می‌کند،

اما گناه، شریران را سرنگون می‌سازد.

7 یکی با وجود بی‌چیزی تظاهر به دولتمندی می‌کند؛

دیگری با ثروتی عظیم تظاهر به فقر!

8 ثروتمند می‌تواند فدیۀ جان خویش را بپردازد،

اما فقیر را حتی کسی تهدید هم نخواهد کرد!

9 نورِ پارسایان شادی می‌کند،

اما چراغِ شریران خاموش می‌شود.

10 از تکبر چیزی جز نزاع برنخیزد

اما حکمت با کسانی است که مشورت‌پذیرند.

11 ثروتِ بادآورده آسان بر باد می‌رود،

اما آن که اندک اندک اندوزد، مالش افزون می‌شود.

12 امیدِ به تعویق افتاده، دل را بیمار می‌سازد،

اما آرزوی برآورده، درخت حیات است.

13 آن که کلام را خوار شمارد زیان خواهد دید،

اما آن که حُکم را حرمت نهد پاداش خواهد یافت.

14 رهنمودِ حکیمان چشمۀ حیات است،

تا آدمی خویشتن را از دامهای مرگ دور بدارد.

15 عقل سلیم مقبول می‌سازد،

اما راهِ خیانت‌پیشگان به جایی نمی‌رسد.

16 شخص عاقل با دانش عمل می‌کند،

اما جاهل، حماقت را به نمایش می‌گذارد!

17 قاصدِ شریر به دردسر می‌افتد،

اما پیکِ امین شفا به ارمغان می‌آورد.

18 فقر و رسوایی نصیب کسی است که تأدیب را ترک گوید،

عزّت نصیب آن که به توبیخ گوش بسپارد.

19 آرزوی برآورده برای جان شیرین است،

اما جاهلان از ترک بدی کراهت دارند.

20 همنشینِ حکیمان حکیم گردد،

اما رفیق جاهلان زیان بیند.

21 بلا در پی گنهکاران خواهد بود،

اما نیکبختی پاداش پارسایان است.

22 شخص نیکو برای فرزندانِ فرزندانِ خویش نیز میراثی بر جا می‌گذارد،

اما ثروت گنهکاران برای پارسایان اندوخته شده است.

23 مزرعۀ کوچکِ شخص فقیر چه بسا محصول فراوان دهد،

اما بی‌عدالتی آن را از میان می‌برد!

24 آن که چوب را بازمی‌دارد، از فرزندش نفرت می‌کند،

اما آن که فرزندش را دوست می‌دارد، به سعی تمام او را ادب خواهد کرد.

25 پارسایان تا به سیری طعام خواهند خورد،

اما شکم شریران گرسنه می‌ماند.

—https://api-cdn.youversionapi.com/audio-bible-youversionapi/42/32k/PRO/13-92c246e9c4018941feced8b577cda7b1.mp3?version_id=118—

1 زن حکیم خانۀ خویش را بنا می‌کند،

اما زن نادان به دست خود آن را ویران می‌سازد.

2 آن که در راستی خود گام برمی‌دارد از خداوند می‌ترسد،

اما آن که راههایش منحرف است او را خوار می‌شمارد.

3 نادان چوب زبان متکبر خود را می‌خورد،

اما لبهای حکیمان، ایشان را محافظت می‌کند.

4 جایی که گاو نباشد، آخور پاک است،

اما از قوّت گاو است که محصول فراوان می‌شود.

5 شاهد امین دروغ نمی‌گوید،

اما شاهد کاذب دروغ می‌بافد!

6 تمسخرگر حکمت را می‌جوید و نمی‌یابد،

اما فهیمان آسان به معرفت می‌رسند.

7 همنشینِ نادان مشو،

زیرا معرفت بر لبانش نخواهی یافت.

8 حکمتِ عاقلان در این است که راههای خود را درک می‌کنند،

اما نادانیِ جاهلان فریب است.

9 جاهلان را توانِ دلجویی نیست،

اما در میان صالحان خشنودی است.

10 تنها دل از تلخی خویش آگاه است،

نیز هیچ بیگانه در شادی آن شریک نیست.

11 خانۀشریران ویران خواهد شد،

اما خیمۀ صالحان خواهد شکفت.

12 پیش روی انسان راهی هست که در نظرش درست می‌نماید،

اما در آخر به مرگ می‌انجامد.

13 حتی در خنده نیز دل می‌تواند دردمند باشد،

شادی می‌تواند به غم بینجامد.

14 آن که در دل مرتد است سرانجامِ راههای خود را می‌بیند،

مرد نیکو ثمر کارهای خویش را.

15 ساده‌لوح همه چیز را باور می‌کند،

اما عاقل قدمهای خود را می‌سنجد.

16 حکیم می‌ترسد و از بدی اجتناب می‌کند،

اما نادان، آسوده‌خیال پیش می‌رود!

17 شخص تندخو احمقانه رفتار می‌کند،

حیله‌گر منفور است.

18 میراث ساده‌لوحان حماقت است،

اما بر سر عاقلان تاج معرفت گذاشته می‌شود.

19 بَدان در برابر نیکان سر تعظیم فرود خواهند آورد،

و شریران نزد دروازه‌های پارسایان.

20 فقیر حتی نزد کسانِ خود نیز منفور است،

اما بسیارند دوستداران مرد دولتمند.

21 آن که همسایه‌اش را خوار شمارد گناه می‌ورزد،

اما خجسته آن که با فقیران مهربان باشد.

22 آیا کسانی که نقشه‌های پلید می‌کشند، گمراه نمی‌شوند؟

اما محبت و امانت نصیب کسانی است که نقشه‌های نیکو در سر دارند.

23 در هر محنت، منفعتی است،

اما از سخنِ خالی، تنها فقر به بار آید.

24 دولتِ حکیمان، تاجِ ایشان است،

اما حماقت احمقان، حماقت است و بس!

25 شاهد راستگو جانها را می‌رهاند،

اما آن که دروغ می‌بافد، فریبکار است.

26 در ترس خداوند اطمینانِ قوی است،

و فرزندانِ شخص را در آن پناه خواهد بود.

27 ترس خداوند، چشمۀ حیات است

تا آدمی خویشتن را از دام‌های مرگ دور بدارد.

28 جلالِ پادشاه در جمعیتِ بسیار است،

سلطان از نبودِ مردم تباه می‌شود.

29 شخص دیرخشم از درک بسیار برخوردار است،

اما تندخو حماقت را به نمایش می‌گذارد.

30 دلِ آرام به بدن حیات می‌بخشد،

اما حسادت، استخوانها را می‌پوساند.

31 آن که بر بینوا ظلم کند، بر آفرینندۀ او اهانت می‌ورزد،

اما هر که بر نیازمند شفقت کند، او را حرمت می‌دارد.

32 شریران از شرارتِ خود سرنگون می‌شوند،

اما پارسایان را در مرگ نیز پناهی هست.

33 حکمت در دل شخص فهیم آشیان می‌گیرد،

اما آیا در میان جاهلان شناخته شده است؟

34 پارسایی، قوم را سرافراز می‌سازد،

اما گناه مایۀ شرمساری هر ملتی است.

35 خشنودیِ پادشاه نصیب خادم عاقل است،

خشم او نصیب آن که مایۀ شرمساری است.

—https://api-cdn.youversionapi.com/audio-bible-youversionapi/42/32k/PRO/14-169897e6eba76c762a2a5a999ce27d85.mp3?version_id=118—

1 جوابِ نرم خشم را برمی‌گرداند،

اما سخن تند غضب را برمی‌انگیزد!

2 زبان حکیمان معرفت را دل‌انگیز می‌سازد،

اما از دهان احمقان حماقت روان می‌شود.

3 چشمان خداوند همه جا هست،

بر بدان و نیکان دیدبانی می‌کند.

4 زبان شفابخش، درخت حیات است،

اما زبان کج، روح را در هم می‌شکند.

5 نادان، تأدیب پدر خویش را خوار می‌شمارد،

اما هر که پذیرای توبیخ باشد عاقل است.

6 در خانۀ پارسایان گنجِ بسیار است،

اما عایدی شریران مایۀ دردسرشان می‌شود.

7 لبهای حکیمان دانش را منتشر می‌سازد،

اما چنین نیست دل جاهلان.

8 خداوند از قربانیهای شریران کراهت دارد،

اما دعای صالحان خشنودش می‌سازد.

9 راه شریران در نظر خداوند کراهت‌آور است،

اما او پیروان پارسایی را دوست می‌دارد.

10 تأدیب سخت در انتظار کسی است که طریقت را ترک گوید؛

آن که از توبیخ نفرت کند، خواهد مرد.

11 هاویهو ابدوندر نظر خداوند است،

چقدر بیشتر دل آدمی!

12 تمسخرگر توبیخ را خوش نمی‌دارد،

گریزان است او از حکیمان!

13 دل شادمان، چهره را شاداب می‌سازد،

اما دل دردمند روح را افسرده می‌کند.

14 دل مردِ فهیم جویای معرفت است،

اما دهان جاهلان در حماقت می‌چَرَد.

15 همۀ روزهای عمر ستمدیدگان مصیبت‌بار است،

اما آنان را که دلی خوش است، ضیافت دائمی است.

16 کم داشتن با ترس خداوند،

بِه از گنجی عظیم با پریشانی.

17 سفرۀ محقر،با محبت،

بِه از ضیافت شاهانه،با نفرت.

18 مرد تندخو نزاعها برمی‌انگیزد،

اما شخص دیرخشم مرافعه را فرو می‌نشاند.

19 راهِ کاهلان خاربست است،

طریق صالحان، شاهراه.

20 فرزند حکیم، مایۀ شادی پدر است،

اما مرد نادان، مادر خویش را خوار می‌شمارد.

21 حماقت مایۀ شادی شخص کم‌عقل است،

اما مرد فهیم در راه راست گام برمی‌دارد.

22 بی مشورت، تدبیرها باطل می‌شود،

با مشاوران بسیار، به ثمر می‌رسد.

23 انسان از دادنِ پاسخ شایسته شادمان می‌شود،

چه نیکوست سخنی که به وقتش گفته شود!

24 سفر زندگی برای دانایان به سوی بالا است،

تا آنان را از پایین رفتن به گوربازدارد.

25 خداوند خانۀ متکبران را ویران می‌کند،

اما حدود بیوه‌زنان را پاس می‌دارد.

26 افکار پلید در نظر خداوند کراهت‌آور است،

اما سخنان پسندیده، در نظر او طاهر است.

27 طالبِ سودِ نامشروع، خانوادۀ خویش را به دردسر می‌افکند،

اما آن که از رشوه نفرت کند، خواهد زیست.

28 دل پارسا در پاسخ‌دادن تأمل می‌کند،

اما دهانِ شریران سیل سخنان بد را روان می‌سازد.

29 خداوند از شریران دور است،

اما دعای پارسایان را می‌شنود.

30 نورِ چشمان، دل را شادمان می‌سازد،

خبر خوش استخوانها را قوّت می‌بخشد.

31 آن که به توبیخِ جانبخش گوش فرا می‌دهد،

در میان حکیمان ساکن خواهد شد.

32 آن که تأدیب را ترک گوید، جان خویش را حقیر می‌شمارد،

اما آن که پذیرای توبیخ باشد، فهم را به دست می‌آورد.

33 ترس خداوند، مربّیِ حکمت است،

فروتنی، پیشروِ عزّت.

—https://api-cdn.youversionapi.com/audio-bible-youversionapi/42/32k/PRO/15-28e3c619e284dc44af6357532fe6f29d.mp3?version_id=118—

1 تدبیرهای دل از آنِ انسان است،

اما پاسخ زبان از جانب خداوند می‌آید.

2 همۀ راههای انسان در نظر وی پاک می‌نماید،

اما خداوند است که انگیزه‌ها را می‌آزماید.

3 کارهای خویش را به خداوند بسپار

که تدبیرهایت استوار خواهد شد.

4 خداوند هر چیز را برای هدفش ساخته است،

شریران را نیز برای روز بلا.

5 خداوند از هر که دلش متکبر باشد کراهت دارد،

یقین دان که چنین کس بی‌سزا نخواهد ماند.

6 از محبت و امانت، تقصیر کفاره می‌شود،

از ترسِ خداوند، آدمی از بدی اجتناب می‌کند.

7 آنگاه که راههای انسان خداوند را خشنود سازد،

حتی دشمنانش را نیز به صلح با او وا می‌دارد.

8 دارایی اندک با پارسایی،

بِه از عایدیِ فراوان با بی‌انصافی.

9 دل آدمی به راههایش می‌اندیشد،

اما خداوند است که قدمهایش را استوار می‌سازد.

10 لبهای پادشاه چون صاحب وحی سخن می‌گوید،

و دهانش به عدالت خیانت نمی‌ورزد.

11 میزان و ترازوهای درست از آنِ خداوند است،

همۀ وزنه‌های کیسه، ساختۀ اوست.

12 پادشاهان از شرارت کراهت دارند،

زیرا تخت سلطنت از پارسایی استوار می‌ماند.

13 خشنودی پادشاهان نصیب لبهای راستگوست،

آنان راستگویان را دوست می‌دارند.

14 غضب پادشاه پیک مرگ است،

اما مرد حکیم آن را فرو می‌نشاند.

15 روی خندان پادشاه، به منزلۀ حیات است،

خشنودی او، ابر باران‌زای بهاری.

16 کسب حکمت چه بسیار نیکوتر از طلاست،

و کسب فهم، گزیده‌ای بِه از نقره!

17 شاهراه صالحان از بدی به دور می‌ماند؛

آن که مراقب راه خویش است، مراقب جان خویش است.

18 غرور پیشروِ نابودی است،

و دل متکبر پیشروِ لغزش.

19 افتادگی با افتادگان،

بِه از تقسیم غنیمت با متکبران.

20 آن که در مَثَل تأمل کند کامیاب خواهد شد،

آن که بر خداوند توکل کند مبارک خواهد بود.

21 دانادل فهیم خوانده می‌شود،

و زبان شیرین آموزش را رواج می‌دهد.

22 عقل برای دارنده‌اش چشمۀ حیات است،

اما تأدیب احمقان، حماقت است.

23 دل شخص حکیم زبانش را عاقل می‌گرداند،

لبهای او آموزش را رواج می‌دهد.

24 شانۀ عسل است سخنان دلپذیر،

شیرین برای جان و شفابخشِ استخوان.

25 پیش روی هر کس راهی هست که در نظرش درست می‌نماید،

اما عاقبت به مرگ می‌انجامد.

26 اشتهای کارگر برایش کار می‌کند،

گرسنگی، او را به پیش می‌راند.

27 شخص رذل نقشه‌های پلید می‌کشد،

سخنان او همچون آتش می‌سوزاند.

28 شخص منحرف تخم نزاع می‌پاشد،

سخن‌چین بین دوستانِ نزدیک جدایی می‌افکند.

29 خشونتکاران همقطار خود را اغوا می‌کنند،

و او را به راهی که نیکو نیست، می‌کشانند.

30 آن که چشمک می‌زند، نقشه‌های منحرف در سر دارد،

آن که لب وَر می‌چیند، شرارت را به انجام می‌رساند.

31 موی سفید تاج جلال است

که در طریق پارسایی به دست می‌آید.

32 شخصِ دیرخشم از دلاور بهتر است،

و آن که بر نَفْس خود مسلط باشد از فاتح شهر، برتر.

33 قرعه بر زمینافکنده می‌شود،

اما تمامی حکم آن از جانب خداوند می‌آید.

—https://api-cdn.youversionapi.com/audio-bible-youversionapi/42/32k/PRO/16-8944d66808d2ab05be0d817961d7dcee.mp3?version_id=118—

1 لقمه‌ای نانِ خشک در آرامش،

بِه از خانۀ پرضیافت که در آن جدال باشد.

2 غلام حکیم بر پسرِ شرم‌آفرین حکم خواهد راند،

و همچون یکی از برادران از میراث سهم خواهد برد.

3 بوته برای نقره است و کوره برای طلا،

اما خداوند است آزمایندۀ دلها.

4 شخص بدکار به لبهای فتنه‌انگیز گوش می‌سپارد؛

دروغگو به زبان خرابکار.

5 آن که فقیران را تمسخر کند به آفرینندۀ آنها اهانت می‌ورزد؛

آن که از مصیبت شادمان شود، بی‌سزا نمی‌ماند.

6 تاجِ سَرِ پیران، نوادگانند،

و شوکت فرزندان، پدران ایشان.

7 سخنان فاضلانه، جاهل را نشاید،

چقدر کمتر، زبان دروغگو شریفان را.

8 رشوه در نظر اهل آن سنگ جادویی است

که به هر جا روی نمایند، کامیابشان می‌سازد.

9 آن که خطایی را می‌پوشاند، محبت را می‌گسترد؛

آن که مسئله را بازگو می‌کند، میان دوستانِ خالص جدایی می‌افکند!

10 اثر یک نکوهش بر شخص فهیم،

بیش از صد ضربه شلاق است بر پشت نادان.

11 بدکار تنها در پی طغیان است؛

مأمور بی‌رحم علیه او گسیل خواهد شد.

12 برخوردن به خرسی که توله‌هایش را دزدیده‌اند،

بهتر است از دیدار با احمق در حماقتش.

13 آن که در برابر نیکی بدی کند،

بلا از خانه‌اش دور نخواهد شد.

14 آغازِ مشاجره همچون رخنۀ آب است؛

پس، از آن دست بدار، پیش از آنکه به منازعه بینجامد.

15 تبرئۀ مجرمان و محکوم کردن بی‌گناهان!

خداوند از هر دو کراهت دارد.

16 بهای خریدِ حکمت در دست جاهل به چه کار آید،

چه او را دل برای این کار نیست.

17 دوست در همه حال محبت می‌کند،

و برادر برای روز تنگی به دنیا آمده است.

18 مرد کم‌عقل دست می‌دهد

و ضامن دیگری می‌شود.

19 آن که نافرمانی را دوست دارد، مشاجره را دوست دارد؛

آن که دَرِ خانۀ خویش در بلندی می‌سازد،

به استقبال ویرانی می‌رود.

20 کج‌دِل، کامروا نخواهد شد؛

آن که زبان فریبکار دارد به بلا گرفتار می‌آید.

21 آن که فرزندِ نادان دارد غصه‌دار می‌شود؛

پدرِ فرزندِ ابله شادی به خود نمی‌بیند.

22 دل شادمان داروی شفابخش است،

اما روح افسرده استخوانها را خشک می‌کند.

23 شریر، پنهانی رشوه می‌گیرد

تا عدالت را منحرف سازد.

24 مرد فهیم بر حکمت چشم می‌دوزد،

اما چشمان شخص نادان تا به کرانهای زمین سرگردان است.

25 فرزند نادان، پدر خود را به ستوه می‌آورد

و مایۀ تلخی جانِ مادر خویش است.

26 نشاید مجازات بی‌گناهان،

یا زدنِ مردمان شریف به سبب صداقتشان!

27 آن که زبان خود را بازمی‌دارد صاحب معرفت است،

فهیم است مردی که خوی آرامی دارد.

28 نادان نیز اگر خاموش بماند، حکیمش می‌شمارند،

آن که دهانش را بسته نگاه می‌دارد، فهیم شمرده می‌شود.

—https://api-cdn.youversionapi.com/audio-bible-youversionapi/42/32k/PRO/17-4ed9f174dcb68c796a24646ade903cd4.mp3?version_id=118—

1 شخص انزواطلبدر پی اهداف خودخواهانۀ خویش است؛

او با هر قضاوت صحیح می‌ستیزد.

2 نادان را از فهم هیچ لذتی نیست،

بلکه تنها فاش کردن همۀ مکنونات دل خویش را خوش می‌دارد.

3 چون شریر می‌آید، دیدۀ حقارت نیز می‌آید،

و با قباحت، تقبیح فرا می‌رسد.

4 آبِ عمیق است سخنان دهان آدمی،

نهر جوشان است چشمۀ حکمت.

5 نشاید جانبداری از مجرمان

یا منحرف ساختن دادرسی بی‌گناهان.

6 لبهای جاهل درگیر نزاع می‌شود،

زبانش به استقبال کتک می‌شتابد.

7 زبان جاهل نابودی اوست،

لبانش دام برای جان او.

8 سخنان سخن‌چین همچون لقمه‌های لذیذ است

که به اعماق وجود انسان فرو می‌رود.

9 آن که در کار خود سستی می‌کند،

برادر خرابکار است.

10 نام خداوند برج مستحکم است،

که پارسا به درون آن می‌دود و در بلندی ایمن می‌ماند.

11 توانگریِ ثروتمند، شهر مستحکم اوست؛

همچون حصاری است بلند در خیال او!

12 پیش از نابودی، دل آدمی متکبر می‌شود،

اما فروتنی پیش از عزّت می‌آید.

13 پاسخ دادن پیش از شنیدن،

نادانی است و شرمساری.

14 روح آدمی او را در بیماری بر پا نگاه می‌دارد

اما روح افسرده را کیست که تحمل تواند کرد؟

15 دل فهیمان خریدار معرفت است،

گوش حکیمان، جویندۀ دانش.

16 هدیه، راه بر شخص می‌گشاید

و او را به محضر بزرگان می‌رساند.

17 آن که نخست به قاضی می‌رود برحق می‌نماید،

تا آنگاه که طرف دیگر می‌آید و او را می‌آزماید.

18 قرعه افکندن نزاعها را پایان می‌بخشد،

و حریفان قوی را از هم جدا می‌سازد.

19 برادر رنجیده، از شهر حصاردار تسخیرناپذیرتر است؛

مجادله همچون پشت‌بندهای دروازۀ بستۀ دِژ است.

20 شکم آدمی از میوۀ دهانش پر می‌شود؛

انسان از محصول لبهایش سیر می‌گردد.

21 مرگ و زندگی در قدرت زبان است

آنان که دوستش می‌دارند، از میوه‌اش خواهند خورد.

22 مردی که همسری بیابد، چیز نیکو یافته

و خشنودی خداوند را به دست آورده است.

23 فقیر ملتمسانه سخن می‌گوید،

اما ثروتمند با درشتی پاسخ می‌دهد.

24 چه بسا دوستان که یکدیگر را به نابودی می‌کشند،

اما دوستی هم هست که از برادر چسبنده‌تر است.

—https://api-cdn.youversionapi.com/audio-bible-youversionapi/42/32k/PRO/18-a8f4aae5c6570829442173ee7e79aae3.mp3?version_id=118—

1 فقیری که در راستی خویش گام برمی‌دارد،

بِه از نادانی است که زبان کج دارد.

2 شوقِ بدونِ معرفت نیکو نیست؛

آن که می‌شتابد، راه به خطا می‌رود.

3 حماقت خودِ انسان زندگی‌اش را تباه می‌سازد،

اما دل او بر خداوند خشم می‌گیرد!

4 ثروت بر دوستانِ شخص بسی می‌افزاید،

اما دوست مرد بینوا او را رها می‌کند.

5 شاهد دروغگو بی‌سزا نمی‌ماند،

آن که دروغ می‌بافد، نخواهد رَست.

6 بسیاری نزد نجبا چاپلوسی می‌کنند،

همه خواهان دوستی با شخص بخشنده‌اند.

7 بستگان فقیر، همگی از او نفرت می‌کنند،

چقدر بیشتر، دوستانش از وی دوری می‌جویند!

التماس‌کنان از پی‌شان می‌دود،

اما نیستند.

8 خریدارِ عقل، جان خود را دوست می‌دارد؛

پاسدارِ فهم، به گنج دست می‌یابد.

9 شاهد دروغگو بی‌سزا نمی‌ماند،

آن که دروغ می‌بافد، هلاک خواهد شد.

10 نادان را زندگی مجلل نمی‌شاید،

بسی کمتر، برده‌ای را که بر شاهزادگان حکمرانی کند!

11 عقل انسان خشم او را بازمی‌دارد؛

جلال او در چشم‌پوشی از خطاست.

12 خشمِ شاه همچون شیر می‌غرد،

خشنودی او مانند شبنم است بر چمنزار.

13 فرزند نادان، مایۀ تباهی پدر خویش است،

و نزاعهای زن همچون چکّۀ دائمی آب.

14 خانه و ثروت از پدران به ارث می‌رسد،

اما زن عاقل بخشش خداوند است.

15 کاهلی خواب سنگین می‌آورد،

آن که در کار سست است، گرسنه می‌ماند.

16 آن که حکم را نگاه می‌دارد از جان خویش محافظت می‌کند،

اما آن که راه خود نمی‌پاید، خواهد مرد.

17 آن که بر بینوا شفقت کند، به خداوند قرض می‌دهد،

و او پاداش کارش را به تمامی خواهد داد.

18 فرزندت را تا هنوز امیدی هست ادب کن؛

کمر به نابودیاو برمبند!

19 مرد تندخو باید سزا بیند؛

اگر او را برهانی، ناگزیر از تکرار کار خود خواهی بود.

20 گر خواهی سرانجام حکیم گردی،

مشورت را گوش گیر و رهنمود را بپذیر.

21 تدبیرهای بسیار در دل انسان است،

اما آنچه استوار مانَد مشورت خداوند است.

22 پسندیده در آدمی محبت است،

و فقیر از دروغگو بهتر.

23 ترس خداوند به حیات رهنمون می‌شود؛

انسان با شکم سیر شب را به سر می‌برد

و گزندی به او نمی‌رسد.

24 کاهل دست خویش به بشقاب فرو می‌برد،

اما آن را حتی تا دهان خود برنمی‌آورد!

25 تمسخرگر را بزن که ساده‌لوح نیز عاقل خواهد شد؛

شخص فهیم را توبیخ کن که معرفت را درک خواهد کرد.

26 فرزندی که به پدر خشونت ورزد و مادر را از خانه براند،

مایۀ شرم و رسوایی است.

27 پسرم، اگر خواهی از سخنان معرفت منحرف شوی،

از گوش سپردن به رهنمود بازایست!

28 شاهدِ فرومایه، عدالت را به مسخره می‌گیرد،

دهان شریران، ظلم را فرو می‌بلعد.

29 کیفر برای تمسخرگران فراهم است

و کتک برای پشت جاهلان.

—https://api-cdn.youversionapi.com/audio-bible-youversionapi/42/32k/PRO/19-f06b375e7fbe1f8fa19de2fd5352f62a.mp3?version_id=118—