Category: امثال

معرفی کتاب امثال سلیمان

کتاب امثال مجموعه‌ای است از گفته‌ها که در اسرائیل باستان برای آموزش شیوۀ درست زندگی به قوم خدا، به کار برده می‌شد. بیشتر این گفته‌ها به سلیمان برمی‌گردد، ولی شماری نیز به آگور (۳۰:۱) و شاه لِموئیل (۳۱:۱) نسبت داده شده است.

امثال همچون مزامیر به زبان شعر نگاشته شده است. یک مَثل در بیشتر موارد دربردارندۀ آیه‌ای است کوتاه که نیمِ آن موضوع مثل را بیان می‌کند و نیم دیگر، موضوع را بازتاب می‌بخشد. آنچه امثال کتاب‌مقدس را شهرت و محبوبیت بسیار بخشیده، بیانات نیرومند اما بس موجز آن است. همین ویژگی امثال، به خاطر سپردن و به کار بستن آنها را بسیار سهل و آسان می‌گرداند.

یکی از تعالیم اصلی امثال این است که حکمت به تمامی هدیه‌ای است از جانب خدا. این حکمت برای زندگی روزمرۀ انسان مشورت عملی به ارمغان می‌آورد که حیطه‌های مختلف زندگی او را همچون خانه، جامعه، سیاست، مدرسه و کار تحت تأثیر قرار می‌دهد. کتاب امثال همچنین از اهمیت عدل و انصاف، فروتنی، وفاداری و رسیدگی به نیازمندان سخن می‌گوید.

از آنجا که بیشتر مَثَل‌ها بس کوتاهند و مقصود خود را در یک آیه بیان می‌کنند، بسیاری از آنها با امثال قبل و بعدِ خود ارتباطی ندارند. اما در برخی از قسمتهای کتاب امثال، موضوع واحدی دنبال شده است. برای مثال، موضوع 26:1-12 این است که چگونه خود را از حماقت به دور داریم. یا در امثال ۸-۹، حکمت به صورت زنی به تصویر کشیده شده که آدمیان را پند می‌دهد تا از راههای جاهلانۀ خود بازگردند و حکیمانه زندگی کنند. کتاب امثال، درسهای عملی بسیار برای زندگی ما دارد و مطالعه و تأمل در آن آدمی را از گنجینۀ گرانقدر حکمت الهی برخوردار می‌سازد.

هدف و موضوع

1 امثال سلیمان، پسر داوود، پادشاه اسرائیل:

2 برای فراگیری حکمت و ادب

و درک سخنانی که فهم می‌بخشد؛

3 برای کسب ادب و رفتار خردمندانه،

و پارسایی و عدل و انصاف؛

4 برای هوشمندی بخشیدن به ساده‌لوحان

و دانش و دوراندیشی به جوانان –

5 تا حکیمان بشنوند و بر آموخته‌هایشان بیفزایند

و فهیمان هدایت یابند –

6 برای درک امثال و کنایات،

و سخنان حکیمان و معماهایشان.

7 ترس خداوند سرآغاز دانش است،

اما حکمت و ادب را جاهلان خوار می‌شمارند.

هشدار علیه فریفتگی

8 پسرم، به رهنمود پدر خویش گوش فرا ده

و تعلیم مادر خویش را ترک منما؛

9 زیرا تاج زیبا بر سرت

و جواهر بر گردنت خواهد بود.

10 پسرم! چون گنهکاران به اغوای تو برخیزند،

تن دَر مده.

11 چون گویند: «با ما بیا

تا در کمین خون بنشینیم

و در نهان منتظر بی‌گناهان بمانیم؛

12 تا آنان را چون گور،زنده فرو بلعیم

و یکباره، چونان کسانی که به چاه فرو افتند؛

13 همه گونه نفایس به چنگ خواهیم آورد

و خانه‌های خویش از غنایم آکنده خواهیم ساخت؛

14 قرعۀ خود با ما بیَفکن

و همه یک کاسه خواهیم شد» –

15 پسرم، با آنان همراه مشو

و در طریق ایشان گام مگذار؛

16 زیرا پاهایشان به سوی شرارت دوان است،

و برای ریختن خون شتابانند.

17 براستی چه عبث است

آشکارا دام گستردن در برابر چشم پرنده‌ای!

18 اما اینان در کمین خون خویشتن می‌نشینند

و نهانی برای جان خود انتظار می‌کشند!

19 چنین است سر‌انجام هر آن کس که در طمعِ سود نامشروع باشد؛

آنچه به دست می‌آید، جانِ صاحب خود را می‌ستاند.

هشدار در خصوص نپذیرفتن حکمت

20 حکمت در کوی و برزن ندا درمی‌دهد

و در میدانها آواز خود را بلند می‌کند؛

21 در جاهای پرازدحام بانگ در می‌دهد

و بر دروازه‌های شهر، سخن می‌راند:

22 «ای ساده‌لوحان، تا چند ساده‌لوحی را دوست خواهید داشت؟

تا چند تمسخرگران از تمسخر لذت خواهند برد

و جاهلان از دانش بیزار خواهند بود؟

23 توبیخ مرا بشنوید و بازگشت کنید،

و من روح خود را بر شما فرو خواهم ریخت

و کلمات خویش را بر شما اعلام خواهم کرد.

24 اما چون هنگامی که فرا خواندم مرا نپذیرفتید

و آنگاه که دست خویش دراز کردم، کسی اعتنا نکرد؛

25 چون مشورت مرا یکسره نادیده گرفتید

و نخواستید توبیخ مرا بپذیرید،

26 من نیز در مصیبت شما خواهم خندید

و چون آنچه از آن می‌ترسید بر سرتان آید،

تمسخر خواهم کرد –

27 آری، چون آنچه از آن می‌ترسید

همچون توفان بر شما عارض شود،

و مصیبت چون گردباد شما را فرو پیچد،

و تنگی و فشار بر شما چیره آید.

28 «آنگاه مرا خواهند خواند، و پاسخ نخواهم داد؛

مرا بسیار خواهند جُست و نخواهند یافت.

29 چراکه از دانش بیزار بودند

و ترس خداوند را برنگزیدند؛

30 چراکه مشورت مرا نپذیرفتند

و توبیخ مرا سراسر خوار شمردند.

31 پس ثمرۀ طریقهای خود را خواهند خورد

و از میوۀ تدبیرهای خویش سیر خواهند شد.

32 زیرا از‌ راه برگشتن ساده‌لوحان آنان را به کشتن خواهد داد

و آسوده‌خیالی جاهلان ایشان را هلاک خواهد کرد.

33 اما هر که به من گوش فرا دهد، در امنیت ساکن خواهد بود

و از بیمِ بلا آسوده خواهد ماند.»

—https://api-cdn.youversionapi.com/audio-bible-youversionapi/42/32k/PRO/1-0632b003649b71038cac2b095a5544fb.mp3?version_id=118—

ارزش حکمت

1 پسرم، اگر سخنان مرا بپذیری

و احکام مرا نزد خود بیندوزی؛

2 اگر گوش خود به حکمت بسپاری

و دل خویش به فهم مایل گردانی؛

3 اگر بصیرت را فرا خوانی

و فهم را به بانگ بلند ندا کنی؛

4 اگر همچون نقره در پی‌اش باشی

و همچون گنجِ پنهان جستجویش کنی،

5 آنگاه ترس خداوند را درک خواهی کرد

و به شناخت خدا دست خواهی یافت.

6 زیرا خداوند است که حکمت می‌بخشد

و از دهان اوست که دانش و فهم بیرون می‌آید.

7 او خردمندی را برای صالحان می‌اندوزد

و آنان را که در راستی سالکند، سپر است؛

8 راههای عدالت را پاس می‌دارد

و نگاهبان طریقت وفادارانِ خویش است.

9 آنگاه هر طریق نیکو را در خواهی یافت،

پارسایی و عدالت و انصاف را.

10 زیرا حکمت به دل تو در خواهد آمد

و معرفت برای جان تو گوارا خواهد بود.

11 دوراندیشی تو را نگاهبانی خواهد کرد

و فهم، تو را پاس خواهد داشت.

12 تو را از راه شریران رهایی خواهد بخشید

و از مردمانی که سخنان منحرف می‌گویند؛

13 که راه راست را ترک می‌کنند

تا در راههای تاریک گام بردارند؛

14 که از عمل بد خشنودند

و از انحرافی که در شرارت است، شادمان؛

15 که راههایشان کج است

و در طریقهای خویش گمراهند.

16 نیز تو را از زن زناکار رهایی خواهد بخشید

و از زن بیگانه که سخنان تملق‌آمیز می‌گوید،

17 که شریک زندگی جوانی خویش را ترک کرده

و پیمانی را که در حضور خدای خود بسته، از یاد برده است.

18 زیرا خانۀ او به کام مرگ فرو می‌رود

و راههای او به سرای مردگان رهنمون می‌شود.

19 از آنان که به نزد او روند، کسی باز نخواهد گشت

و به طریقهای حیات دست نخواهد یافت.

20 پس در راه مردمانِ نیکو گام بردار

و طریقهای پارسایان را ترک مکن،

21 زیرا صالحان در زمین ساکن خواهند شد

و راستان در آن باقی خواهند ماند؛

22 اما شریران از زمین منقطع خواهند شد

و خیانت‌پیشگان از آن ریشه‌کن خواهند گردید.

—https://api-cdn.youversionapi.com/audio-bible-youversionapi/42/32k/PRO/2-7fc08c7c922ea72a7e2098b58ff98723.mp3?version_id=118—

با تمام دل خود بر خداوند توکل کن

1 پسرم، تعلیم مرا از یاد مبر

بلکه دل تو فرمانهای مرا نگاه دارد،

2 زیرا بر روزها و سالهای عمرت خواهد افزود

و سعادتمند خواهی شد.

3 مگذار محبت و وفاداری هرگز ترکت کنند؛

آنها را بر گردن خود بربند

و بر لوحِ دلِ خویش بنگار.

4 آنگاه در نظر خدا و انسان

التفات و نیکنامی خواهی یافت.

5 با تمامِ دلِ خود بر خداوند توکل کن،

و بر عقل خویش تکیه منما؛

6 در همۀ راههای خود او را در نظر داشته باش،

و او طریقهایت را راست خواهد گردانید.

7 خویشتن را حکیم مپندار؛

از خداوند بترس و از شرارت دوری کن.

8 این برای ناف تو شفا

و برای استخوانهایت مغز خواهد بود.

9 خداوند را با دارایی خود حرمت دار

و با نوبرهای همۀ محصول خویش؛

10 آنگاه انبارهایت به وفور نعمت پر خواهد شد

و چَرخُشتهایت از شراب تازه لبریز خواهد گشت.

11 پسرم، تأدیب خداوند را خوار مشمار،

و از توبیخ او بیزاری مجو،

12 زیرا خداوند آنان را که دوست می‌دارد، تأدیب می‌کند

چنانکه پدری، فرزند خویش را که مایۀ خشنودی اوست.

خوشا به حال کسی که حکمت را بیابد

13 خوشا به حال کسی که حکمت را بیابد

و شخصی که فهم را به دست آورد.

14 زیرا تجارتِ آن از تجارت نقره سودآورتر است

و محصول آن از طلا نیکوتر.

15 از یاقوت گرانبهاتر است،

و هیچ‌یک از نفایس تو با آن برابری نتواند کرد.

16 بر دست راستش عمر دراز است

و بر دست چپش دولت و حشمت.

17 راههایش، راههایی است دلپذیر

و همۀ طریقهایش، سلامتی.

18 آنان را که به دستش آرند، درخت حیات است

و آنان را که به چنگش گیرند، برکت.

19 خداوند به حکمت خود زمین را بنیان نهاد،

و به عقل خویش، آسمانها را استوار ساخت.

20 به دانش او، ژرفاها منشق گردید

و ابرها شبنم را بارانید.

21 پسرم، خردمندی و دوراندیشی را پاس دار

و مگذار از نظرت دور شوند؛

22 آنها جان تو را حیات خواهند بخشید

و زینت‌بخش گردن تو خواهند بود.

23 آنگاه در امنیت راه خواهی پیمود

و پایت نخواهد لغزید.

24 چون به خواب روی ترسان نخواهی بود

و چون بیارامی، خوابت شیرین خواهد بود.

25 از بلایِ ناگهان بیم نخواهی داشت

و نه از هلاکتِ شریران، چون واقع شود.

26 زیرا خداوند، مایۀ اطمینان تو خواهد بود

و او پایت را از دام نگاه خواهد داشت.

27 احسان را از مستحق آن دریغ مکن،

آنگاه که انجامش در توانِ دست توست.

28 به همسایه‌ات مگو: «برو و بازگرد، و فردا به تو خواهم داد» –

با اینکه هم‌اکنون در دست توست.

29 در اندیشۀ بدی کردن بر همسایه‌ات مباش

که در کمال اعتماد، کنار تو ساکن است.

30 با کسی که به تو بدی نکرده،

بی‌سبب جدال مکن.

31 بر مرد خشونتکار حسد مبر

و هیچ‌یک از راههایش را برمگزین.

32 زیرا خداوند از شخص منحرف کراهت دارد،

اما صالحان را مَحرم راز خود می‌سازد.

33 لعنتِ خداوند بر خانۀ شریران است،

اما مسکنِ پارسایان را برکت می‌دهد.

34 او تمسخرگران را تمسخر می‌کند،

ولی فروتنان را فیض می‌بخشد.

35 حکیمان وارث عزّت می‌شوند،

اما نصیب جاهلان رسوایی خواهد بود.

—https://api-cdn.youversionapi.com/audio-bible-youversionapi/42/32k/PRO/3-bd8e4d5c6320217ddd8ee34b0b449192.mp3?version_id=118—

برتری حکمت

1 ای پسران، به رهنمود یک پدر گوش فرا دهید؛

توجه کنید تا فهم را به دست آورید.

2 من شما را آموزشِ نیکو می‌دهم،

تعلیم مرا ترک مکنید.

3 زیرا که من نیز پدر خود را پسر بودم

و عزیز و یگانه در چشم مادرم.

4 پدرم مرا آموخته، می‌گفت:

«دل تو به سخنان من تمسک جوید؛

فرامین مرا نگاه دار تا زنده بمانی.

5 حکمت را کسب کن و فهم را به دست آور؛

کلمات دهانم را از یاد مبر و از آنها انحراف مورز.

6 ترکش مکن که نگاهبان تو خواهد بود؛

دوستش بدار که از تو مراقبت خواهد کرد.

7 حکمت، برترین است، پس حکمت را به دست آور؛

به بهای همۀ دارایی خویش، فهم را کسب کن.

8 آن را برافراز که تو را سرافراز خواهد ساخت؛

آن را در بر گیر که تو را عزّت خواهد بخشید.

9 تاج زیبایی بر سرت خواهد نهاد

و افسر جلال به تو خواهد بخشید.»

10 پسرم! گوش فرا ده و آنچه می‌گویم بپذیر

که سالهای عمرت بسیار خواهد شد.

11 من راه حکمت را به تو می‌آموزم

و در مسیر راست هدایتت می‌کنم.

12 چون در راه بروی، قدمهایت را مانعی نخواهد بود؛

چون بدوی، نخواهی لغزید.

13 رهنمود را به چنگ گیر و آن را فرو مگذار؛

پاسش بدار، زیرا که حیات توست.

14 به راه شریران پا مگذار

و در طریق بدکاران گام مزن.

15 از آن دوری کن و در آن ره مسپار؛

از آن، روی بگردان و به راه خویش رو.

16 زیرا تا شرارتی نکنند نمی‌خُسبند،

و تا کسی را نلغزانند خواب به چشمشان نمی‌آید.

17 نانِ شرارت را می‌خورند

و شرابِ خشونت را می‌نوشند.

18 طریق پارسایان همچون طلوع سپیده‌دمان است،

که تا روشنایی نیمروز، نور آن هر دم فزونی می‌گیرد.

19 اما راه شریران همچون تاریکیِ غلیظ است

و نمی‌دانند که از چه می‌لغزند.

20 پسرم، به آنچه می‌گویم توجه کن؛

و به سخنانم نیک گوش فرا ده.

21 آنها را از نظر دور مکن

بلکه در قلبت نگاهشان بدار؛

22 زیرا برای یابندگان خود حیاتند

و شفا برای تمامیِ تن ایشان.

23 دل خویش را با مراقبتِ تمام پاس بدار،

زیرا سرچشمۀ امور حیاتی است.

24 کج‌گویی را از دهان خود بزدای؛

و بدسخنی را از لبان خویش دور کن.

25 چشمانت مستقیم به جلو بنگرد،

مژگانت راست به جلو باشد.

26 مسیر پاهای خویش را هموار گردان

که همۀ راههایت استوار خواهد شد.

27 به راست یا چپ کج مشو؛

پای خویش از شرارت نگاه دار.

—https://api-cdn.youversionapi.com/audio-bible-youversionapi/42/32k/PRO/4-66aebc4918e6f194b3faf5544bb34190.mp3?version_id=118—

هشدار علیه زنا

1 پسرم! به حکمت من توجه کن،

و به بصیرت من نیک گوش فرا ده؛

2 تا دوراندیشی را پاس داری

و لبانت معرفت را نگاه دارد.

3 زیرا از لبان زن زناکار عسل می‌چکد،

و زبان او از روغن چربتر است.

4 اما سرانجامش همچون اَفسَنطین، تلخ است،

و تیز همچون شمشیرِ دو دم.

5 پاهایش به کام مرگ فرو می‌رود؛

و گامهایش مستقیم به گورمی‌انجامد.

6 به راه حیات هرگز نمی‌اندیشد؛

گمراه است، اما این را نمی‌داند.

7 پس اکنون، پسرمبه من گوش فرا ده،

و سخنان زبانم را ترک مگو.

8 راه خویش از او دور نگاه دار

و به درِ خانه‌اش نزدیک مشو.

9 مبادا عنفوان جوانیخود را به دیگران بدهی

و سالهای خویش را به آن که بی‌رحم است.

10 مبادا بیگانگان از دولت تو سیر شوند

و دسترنج تو، خانۀ غریبه را آباد کند؛

11 و در پایانِ عمر، ناله سر دهی،

آنگاه که گوشت و تَنَت زایل شده باشد.

12 و بگویی: «دریغا که از تأدیب بیزار بودم!

و افسوس که دل من توبیخ را خوار شمرد!

13 آوای معلمانِ خویش نشنیدم

و به آموزگاران خود گوش فرا ندادم.

14 و در میان قوم و جماعت،

به لبۀ پرتگاه رسیده‌ام.»

15 آب را از منبعِ خودت بنوش،

آب گوارا را از چاهِ خویشتن.

16 چرا چشمه‌هایت در کویها جاری شود

و نهرهایت در معابر عمومی؟

17 بگذار تنها از آن تو باشند

و بیگانگان را در آنها سهیم مساز.

18 سرچشمه‌ات مبارک باد،

و از همسر روزگار جوانیِ خویش شادمان باش؛

19 همچون غزالی دلپذیر و آهویی زیبا،

پستانهایش تو را همیشه خرّم سازد

و عشق او سرمستت کند.

20 چرا سرمستِ زنِ بیگانه باشی

و با زنِ زناکار هم‌آغوشی کنی؟

21 زیرا راههای انسان در برابر چشمان خداوند است

و همۀ طریقهای او را می‌سنجد.

22 بدکاریهای شریر به دامش می‌افکنَد،

و در بندِ گناهان خویش گرفتار می‌آید.

23 از بی‌ادبی خواهد مرد،

و از جهلِ بسیار گمراه خواهد شد.

—https://api-cdn.youversionapi.com/audio-bible-youversionapi/42/32k/PRO/5-6b61bbfe82d08e726b22ae553a118e10.mp3?version_id=118—

هشدار علیه بی‌خردی

1 پسرم، اگر برای دیگری ضامن شده‌ای

و برای بیگانه تعهد سپرده‌ای؛

2 اگر از سخنان زبانت به دام افتاده‌ای

و از کلام دهانت گرفتار آمده‌ای؛

3 پس، پسرم، چنین کن تا رهایی یابی،

زیرا به دست دیگری افتاده‌ای:

برو و خویشتن را فروتن ساز

و به او التماس کن!

4 خواب به چشمانت راه مده،

و نه سنگینی به پِلکهایت.

5 خود را همچون غزالی از کمند شکارچی برهان،

و همچون پرنده‌ای از دام صیاد.

6 کاهِلاٰ! نزد مورچه برو،

و به راههایش بیَندیش و حکمت بیاموز!

7 که او را نه فرمانده‌ای است

و نه صاحبمنصب و حاکمی؛

8 با این همه، توشۀ خود در تابستان فراهم می‌کند

و آذوقۀ خویش در موسم حصاد گرد می‌آورد.

9 کاهِلاٰ! تا به کی خواهی خُفت؟

و از خوابِ خود کی بر خواهی خاست؟

10 اندکی خفتن و اندکی چُرت زدن،

و اندکی دست بر دست گذاشتن برای استراحت،

11 و فقر همچون راهزن بر تو خواهد تاخت

و ناداری، به‌سان مردی مسلح.

12 شخص رذل و خبیث

با زبانی کج می‌گردد،

13 با چشم چشمک می‌زند،

با پا علامت می‌دهد،

به انگشت اشاره می‌کند،

14 با دلی منحرف شرارتها ابداع می‌کند

و هر دَم تخم نفاق می‌پاشد.

15 از این رو، ناگهان بلا بر او نازل خواهد شد،

و در دَمی، از پا در خواهد آمد و علاجی نخواهد بود.

16 شش چیز است که خداوند از آنها بیزار است،

بلکه هفت چیز، که از آنها کراهت دارد:

17 چشمان متکبر، زبان دروغگو،

دستانی که خون بی‌گناه را می‌ریزد،

18 دلی که نقشه‌های شریرانه می‌کشد،

پاهایی که برای بدی تیزرو است،

19 شاهد دروغینی که دروغها می‌بافد

و آن که تخم نفاق میان برادران می‌پاشد.

هشدار علیه زنا

20 پسرم، فرمان پدر خود را نگاه دار

و رهنمود مادر خویش را ترک مکن.

21 آن را همیشه بر دل خود بَربند

و بر گردن خویش بیاویز،

22 که در حین راه رفتن، راهنمای تو خواهد بود؛

و چون بخوابی، تو را نگاهبانی خواهد کرد؛

و آنگاه که برخیزی، با تو سخن خواهد گفت.

23 زیرا آن فرمان، چراغ است

و آن رهنمود، نور،

و توبیخ‌های ادب‌آموز،

راه حیات،

24 تا تو را از زنِ شریر حفظ کند

و از زبانِ چربِ زنِ زناکار.

25 هوسِ زیبایی او در دل مپرور

و مژگانش تو را اسیر مسازد،

26 زیرا زن فاحشه را به قُرصی نان می‌توان داشت،

اما زن زناکار در پی صیدِ جانی گرانبهاست!

27 آیا کسی تواند آتش را در آغوش گیرد

و جامه‌اش نسوزد؟

28 آیا کسی تواند بر اخگرهای سوزان راه رود

و پاهایش نسوزد؟

29 نیز چنین است آن که با زنِ همسایه‌اش بخوابد،

زیرا هر که او را لمس کند از مجازات نخواهد رَست.

30 دزدی را که تنها برای سیر کردن شکم خود در وقت گرسنگی

دزدی کند، تحقیر نمی‌کنند.

31 با این حال، اگر گرفتار شود باید هفت برابر تاوان دهد،

و چه بسا که به بهای همۀ اموال خانه‌اش تمام شود.

32 اما مردی که با زنی زنا می‌کند عاری از عقل است؛

آنکه چنین کند خویشتن را هلاک می‌سازد!

33 آسیب و شرم نصیبش خواهد شد

و ننگش هرگز پاک نخواهد گشت.

34 زیرا غیرت، خشم شوهر را بر خواهد انگیخت

و چون به انتقام برآید رحم نخواهد کرد.

35 هیچ غرامتی به چشمش نخواهد آمد

و هر اندازه هم که بر هدیه‌ها بیفزایی، نخواهد پذیرفت.

—https://api-cdn.youversionapi.com/audio-bible-youversionapi/42/32k/PRO/6-1c997a8fdac7bc810bbcbdd56f226e41.mp3?version_id=118—

هشدار علیه زن زناکار

1 پسرم، سخنان مرا نگاه دار

و فرمانهای مرا نزد خود ذخیره کن.

2 فرمانهای مرا نگاه دار تا زنده بمانی؛

تعلیمات مرا همچون مردمک چشم خویش پاس دار.

3 آنها را بر انگشتان خود بربند

و بر لوحِ دل خویش بنگار.

4 به حکمت بگو: «تو خواهر منی»،

و فهم را دوست خویش بخوان.

5 تا تو را از زن زناکار حفظ کنند،

و از زن بیگانه که سخنان تملّق‌آمیز می‌گوید.

6 زیرا از پنجرۀ خانۀ خویش

و از پسِ شبکۀ آن، بیرون را نگریستم

7 و در میان ساده‌لوحان،

در بین جوانان،

جوانی کم‌عقل دیدم

8 که در کوچه از نزدیکی گوشۀ او می‌گذشت

و از راهِ خانۀ او می‌رفت،

9 شامگاهان، آنگاه که روز رنگ می‌باخت

و تاریکیِ شب دامن می‌گسترد.

10 و اینک، زنی به دیدار او آمد،

در لباس فاحشه، با خباثت دل.

11 زنی یاوه‌گو و سرکش،

که پاهایش در خانه تاب نمی‌آورَد؛

12 دَمی در کوچه‌ها و دمی دیگر در میدانها

در گوشه‌ای به کمین است.

13 پس او را بگرفت و ببوسید

و روی خویش بی‌حیا ساخت و گفت:

14 «نزد من قربانیهای رفاقت است؛

زیرا امروز نذرهایم را ادا کرده‌ام.

15 پس به دیدار تو بیرون آمدم

و تو را سخت جستجو کرده، یافتم!

16 بر بستر خود دیباها از کتان مصری

گسترانیده‌ام؛

17 بسترم را با مُر و عود و دارچین

عطرآگین کرده‌ام.

18 بیا تا بامداد از عشق سیر شویم؛

بیا تا یکدیگر را از عشق سرمست کنیم!

19 زیرا شوهرم در خانه نیست

و به سفری دراز رفته است.

20 کیسۀ پر از پول با خود برده

و تا بَد‌رِ کامل باز نخواهد گشت.»

21 پس او را با سخنان بسیار بفریفت

و با چرب‌زبانی اغوا کرد.

22 و جوان بی‌درنگ از پی او روان شد،

همچون گاوی که به کشتارگاه می‌رود

و آهویی که به دام گرفتار می‌آید،

23 تا آنگاه که تیری بر جگرش می‌نشیند،

چونان پرنده‌ای که به سوی دام می‌شتابد،

و نمی‌داند که به بهای جانش تمام خواهد شد.

24 پس حال، ای پسرانم، به من گوش فرا دهید

و به آنچه می‌گویم توجه کنید.

25 دل شما به راههایش متمایل نشود

و در طریقهایش گمراه نگردد.

26 زیرا بسیاری را از پا درافکنده

و کشتگانش بی‌شمارند.

27 خانۀ او راهِ گوراست،

که تا به حُجره‌های مرگ سرازیر می‌شود.

—https://api-cdn.youversionapi.com/audio-bible-youversionapi/42/32k/PRO/7-6d5bc0b75363f9c027766a5392d5b776.mp3?version_id=118—

ندای حکمت

1 آیا حکمت ندا در نمی‌دهد

و فهم آوای خویش بلند نمی‌کند؟

2 بر بلندیهای کنار راه می‌ایستد

و نیز آنجا که راهها به هم می‌رسند.

3 کنار دروازه‌های ورود به شهر

و بر مدخلها بانگ برمی‌آورد:

4 «شما را ای مردمان ندا می‌دهم،

آوای خویش بر همۀ آدمیان بلند می‌کنم.

5 ای ساده‌لوحان، هوشمندی را دریابید

و ای جاهلان، دانادلی را به دست آرید.

6 گوش فرا دهید،

زیرا گفتنیهای ارزنده دارم

و لبانم را به بیان درستیها می‌گشایم.

7 بر زبانم حقیقت جاری می‌شود،

و لبانم از شرارت کراهت دارد.

8 سخنان دهانم همه بر حق است

و هیچ انحراف و کجی در آن نیست.

9 همۀ آنها بر شخص فهیم، روشن است

و در چشم یابندگان معرفت، درست.

10 رهنمود مرا به جای نقره اختیار کنید،

و دانش را بیش از طلای ناب.

11 زیرا حکمت از یاقوت ارزشمندتر است،

و تمامی نفایس را با آن سَرِ برابری نیست.

12 «من که حکمتم، با هوشمندی همخانه‌ام

و از دانش و دوراندیشی برخوردارم.

13 ترس خداوند، نفرت از بدی است؛

من از کبر و غرور، راه بد

و زبان منحرف نفرت دارم.

14 مشورت و خردمندی از آنِ من است،

من فهم و قوّت را در اختیار دارم.

15 به مدد من پادشاهان پادشاهی می‌کنند

و حاکمان به عدالت حکم می‌نمایند.

16 به واسطۀ من، فرمانروایان حکم می‌رانند،

و نیز شریفان و جملۀ داورانِ عادل.

17 آنان را که دوستم دارند، دوست می‌دارم،

و آنان که مرا به جِدّ بجویند، می‌یابند.

18 دولت و جلال با من است،

توانگریِ پایدار و عدالت.

19 میوۀ من از طلا نیکوتر است، از طلای ناب،

و محصول من بِه از نقرۀ اعلاست.

20 در طریق پارسایی می‌خرامم،

و در راههای عدالت گام می‌زنم.

21 به دوستدارانم، توانگری به میراث می‌بخشم

و خزاینشان را مملو می‌سازم.

22 «خداوند مرا در آغازِ راه خویش تولد بخشید،

پیش از کارهای خود در زمانهای قدیم.

23 من از ازل شکل گرفتم،

در ابتدا، پیش از آغاز جهان.

24 آنگاه که هنوز ژرفاها نبود، من زاده شدم،

زمانی که هیچ چشمۀ پرآبی وجود نداشت؛

25 پیش از آنکه کوهها بر پا شوند،

پیش از تپه‌ها، من زاده شدم؛

26 پیش از آنکه زمین و دشتها را بیافریند

یا ذره‌ای از غبار جهان را.

27 آنگاه که آسمانها را استوار ساخت

و افق را بر سطح ژرفا نشان گذاشت، من آنجا بودم؛

28 آنگاه که ابرها را در بالا برنشانید

و چشمه‌های ژرفا را استوار ساخت؛

29 چون بر دریا حد قرار داد

تا آبها از فرمان او تجاوز نکنند،

و زمانی که بنیان زمین را نشان گذاشت.

30 آنگاه همچون معماریدر کنار او بودم

و هر روزه لذت بسیار می‌بردم،

و همیشه در حضورش پایکوبی می‌کردم؛

31 و پایکوبی من در جهانِ مسکونِ او

و لذت من در بنی‌آدم بود.

32 «پس حال، ای پسران، به من گوش فرا دهید؛

خوشا به حال آنان که طریقهای مرا نگاه دارند.

33 رهنمود را بشنوید و حکیم باشید

و از آن غفلت مکنید.

34 خوشا به حال آن که به من گوش فرا دهد

و هر روزه بر دروازه‌های من دید‌بانی کند

و بر دَرم به انتظار بنشیند.

35 زیرا هر که مرا یابد، حیات را یافته است

و لطف خداوند شامل حالش می‌شود.

36 اما هر که از یافتنِ من درمانَد، بر جان خود زیان رسانده است

و هر که از من نفرت کند، مرگ را دوست داشته است!»

—https://api-cdn.youversionapi.com/audio-bible-youversionapi/42/32k/PRO/8-552566be35031ded20db3a28ac3ec003.mp3?version_id=118—

دعوت حکمت

1 حکمت، خانۀ خود را بنا کرده

و هفت ستون خویش را تراشیده است.

2 او گوشت خود را طبخ کرده، شراب خویش را برآمیخته،

و سفره‌اش را نیز آراسته است.

3 کنیزانش را گسیل داشته

و از بالاترین نقطۀ شهر ندا در می‌دهد:

4 «هر آن که ساده‌لوح است بدین‌جا بیاید!»

و به کم‌عقلان، می‌گوید:

5 «بیایید از طعام من بخورید

و از شرابی که برآمیخته‌ام، بنوشید.

6 ساده‌لوحیِ خود را ترک کنید که خواهید زیست؛

و در طریق فهم گام بردارید.»

7 «هر که تمسخرگری را تأدیب کند، به استقبال بی‌حرمتی می‌رود؛

هر که مرد شریر را توبیخ کند، بد می‌بیند.

8 تمسخرگر را توبیخ مکن، مبادا از تو نفرت کند؛

حکیم را توبیخ کن، که تو را دوست خواهد داشت.

9 حکیم را بیاموز که حکیمتر خواهد شد؛

پارسا را تعلیم ده که آموخته‌هایش افزون خواهد گشت.

10 «ترس خداوند آغاز حکمت است،

و شناخت آن قدوس، بصیرت.

11 زیرا به واسطۀ من، روزهای تو بسیار خواهد شد

و بر سالهای عمرت افزوده خواهد گردید.

12 اگر حکیمی، خود از آن بهره خواهی برد؛

اگر تمسخرگری، خود به تنهایی زیان خواهی دید.»

دعوت جهالت

13 بانو ’جهالت‘، یاوه‌گو است

و ساده‌لوح، و هیچ نمی‌داند.

14 بر درِ خانۀ خود می‌نشیند،

بر کرسی‌ای در بالاترین نقطۀ شهر،

15 و رهگذران را ندا می‌دهد،

آنان را که مستقیم به راه خود می‌روند:

16 «ای ساده‌لوحان، بدین سو آیید!»

و به کم‌عقلان، گوید:

17 «آبِ دزدیده شیرین است؛

و نانی که پنهانی خورده شود، لذیذ.»

18 اما نمی‌دانند که مردگان، در آنجایند،

و مهمانان او در اعماق گورند.

—https://api-cdn.youversionapi.com/audio-bible-youversionapi/42/32k/PRO/9-fcc3f3585039434a0477d6b0b503902a.mp3?version_id=118—